काठमाडौं । सरकारले आज सगरमाथाको नयाँ उचाई आज सार्वजनिक गर्दैछ । विश्वकै सर्वोच्च शिखरको उचाई सरकारले आफै मापन गरेको थियो । नापी विभागको आफ्नै जनशक्ति प्रयोग गरेर विभागकै प्रयोगशालामा फिल्ड सर्वेक्षणबाट प्राप्त तथ्याङ्कहरु प्रशोधन गरि सगरमाथाको उचाई सम्बन्धी पछिल्लो परिणाम तयार गरेको हो ।
भूमि व्यवस्था तथा गरिवी निवारण मन्त्री पद्मा अर्यालले आज दिउँसो २ बजे सगरमाथाको नयाँ उचाई सार्वजनिक गरिने बताइन् । उक्त कार्यक्रमको नेपाल टेलिभिजनबाट प्रत्यक्ष प्रसारण गर्नेछ ।
सोही अबसरमा सगरमाथाको हालको उचाई मापनमा योगदान पुर्याउने व्यक्तिहरुलाई सम्मान समेत गर्ने मन्त्रालयले तयारी गरेको छ ।
सरकारले आफनै साधन स्रोतबाट पहिलो पटक सगरमाथाको उचाई नापेको थियो । आधुनिक तथा परम्परागत दुवै विधि अवलम्बन गरी सगरमाथाको उचाइ मापन गरिएको थियो । नेपालले आधिकारिक रूपमा उल्लेख गर्ने आठ हजार ८४८ मिटर उचाइ भारतले सन् १९५४ मा मापन गरेको हो । नेपालले अहिलेसम्म यसलाई आधिकारिक रूपमा मान्यता दिएको छ ।
सन् १९९९ मा अमेरिकाले र सन् २००५ मा चीनले सगरमाथाको उचाइ मापन गरेका थिए । सबैको मापन फरक फरक निस्किएको थियो । अमेरिकाको मापनमा आठ हजार ८५० मिटर उचाइ निस्किएको थियो भने चीनले गरेको मापनमा आठ हजार ८४४ मिटर थियो । चीनले गरेको मापनमा हिउँलाई घटाएर चट्टान भागको मात्र उचाइ लिइएको थियो । यसपटक हिउँ सतहसहित सगरमाथाको मापन गरिएको छ ।
वि.सं. २०७२ को भूकम्पपछि नापी विभागले गरेको सर्वेमा काठमाडौंका विभिन्न ठाउँको उचाइमा परिवर्तन आएको थियो । यसलाई आधार मानेर धेरैले सगरमाथाको उचाइमा परिवर्तन आएको हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ । त्यसपछि भारतले सगरमाथाको उचाइ नाप्न खोजेको थियो तर नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रका विज्ञहरूको सुझावसमेत लिएर आफैँले सगरमाथाको उचाइ मापन गर्ने घोषणासहित काम अगाडि बढाएको हो ।
गत वर्ष डिसेम्बरमा नै उचाइ सार्वजनिक गर्ने गरी समय तोकिएको थियो । तोकिएको समयमा काम हुन नसक्दा करिब एक वर्ष ढिलो हुन गएको मन्त्रालयका प्रवक्ता जनकराज जोशी बताउँछन् । उनले तथ्याङ्क प्रशोधनमा समय बढी लागेकाले केही ढिलो भएको बताए ।
