काठमाडौँ । कम विकसित सिनेमा उद्योगहरूका उदीयमान फिल्म निर्माताहरूलाई प्रोत्साहन दिन स्थापन गरिको अल्टरनेटिभा फिल्म प्रोजेक्टको विश्वव्यापी गैरनाफामूलक फिल्म इनिसेटिभले आज कजाकस्ताको अल्माटी आयोजित उदटन समारोहमा अल्टरनेटिभा फिल्म पुरस्कारका बिजेताहरूको घोषणा गारिको छ ।

चलचित्रको कलात्मक गुण र तिनको सामाजिक प्रभावको मूल्याङ्कन गर्न डिजाइन गरिएको अल्टरनेटिभा फिल्म अवार्ड पहिचानको वैकल्पिक प्रणाली हो । पहिलो संस्करण मध्य एशियामा केन्द्रित भएको यस अवाडको पहिलो संस्करणले विभिन्न बजारहरू बीचको सांस्कृतिक सम्बन्धलाई सुदृढ गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । यो इनिसेटिभ पियर–टू–पीयर राइडशेयर मूल्य निर्धारण मोडेलको लागि परिचित विश्वव्यापी टेक्नोलोजी कम्पनी इनड्राइभद्वारा सेप्टेम्बर २०२३ मा सुरु गरिएको थियो ।

परम्परागत पुरस्कारहरू भन्दा फरक रहेर अल्टरनेटिभा फिल्म अवार्डले सांस्कृतिक, सामाजिक, र औद्योगिक प्रभावहरूको उदाहरण प्रस्तुत गर्ने प्रतिभा र टाइटलहरूलाई पुरस्कार प्रदान गर्दछ । पेरेनियल अवार्ड्मा समावेश स्पटलाइट अवार्डले सार्वजनिक राडारमा परेको विषय वा कथामा प्रकाश पार्ने फिल्मलाई सम्मान गर्दछ भने फ्यूचर भ्वाइस अवार्डले फिल्म उद्योग र सामाजिक परिवर्तनमा योगदान पुर्याउन सक्ने क्षमता भएको नवोदित फिल्म निर्मातालाई सम्मान गर्दछ । त्यस्तै गरी आर्को विशेष अवार्ड हो अल्टर अवार्ड जसले मानव अधिकार, बसाइसराइ, युद्ध अपराध, र वातावरण जस्ता महत्वपूर्ण सामाजिक विषयहरूलाई सम्बोधन गर्ने चलचित्रहरुलाई पुरस्कार प्रधान गर्दछ ।

त्यसैगरी नेटिभा अवार्ड चाहिँ राष्ट्रिय वा सांस्कृतिक पहिचानका विषयहरूलाई सम्बोधन गरेका चलचित्रलाई दिइन्छ भने शर्ट्स अवार्ड विशेष रूपमा मध्य एशियामा निर्मित छोटो फिल्मलाई दिइन्छ । शोर्ट्स अवार्डले फिल्म निर्माणमा लागि स्थानीय प्रतिभाहरूलाई हौशला प्रधान गर्ने उद्देश्यले शोर्ट्स अवार्डलेको स्थापना गरिको हो ।

विजेताहरूको छनोट सामाजिक उत्तर दायित्व बहन गर्नि किसिमका फिल्म निर्देशकहरू र निर्माताहरूको स्वतन्त्र र अन्तर्राष्ट्रिय निर्णायकहरू एवम अवार्ड विन्निंग फिलिपिनो निर्देशक ब्रिलान्टे मेन्डोजा लगायात विश्वभरका सामाजिक कार्यकर्ता सामुदायिक नेताहरू र गैरसरकारी संस्थाका प्रतिनिधिहरूको नेतृत्वमा गरिको थियो । मेन्डोजा सन् २००९ मा आफ्नो फिल्म “किनातेए“का लागि कान्स फिल्म फेस्टिभलमा उत्कृष्ट निर्देशकको अवार्ड प्राप्त गर्ने पहिलो फिलिपिनो र फ्रान्सको शेभेलियर डान्स ल’ओर्डे डेस आर्ट्स एट लेटर्स (नाइट अफ द अर्डर अफ आर्ट्स एन्ड लेटर्स) प्राप्त गर्ने एकमात्र फिलिपिनो फिल्म निर्देशक समेत हुन् । कुल एक लाख अमेरिकी डलरको पुरस्कार रकमलाई पाँच फेस्टिवल विजेताहरू बीच कसैलाई तल माथि नराखी समान रूपमा बाँडिनेछ ।

पहिलो स्पटलाइट अवार्ड किर्गिजस्तानका फिल्म निर्देशक मिर्लान एड्ब्यकालकोभद्वारा निर्देशित ब्राइड किडन्यापिङ (२०२३) लाई प्रदान गरिएको थियो जसले जबरजस्ती विवाह गराइएको महिलाहरुको वास्तविक जीवनमा अपहरण भएको विषयलाई चित्रण गरिको थियो ।
त्यसतै गरी कजाकस्तानका अर्का निर्देशक अस्खात कुचिन्चिरेकोभलाई परिवारको अर्थ खोजीगर्ने कथामा आधारित उनको फिचर फिल्म बौरिना सालु (२०२३) लाई फ्यूचर भ्वाइस अवार्ड प्रदान गरिएको थियो ।

त्यसैगरी अल्टर अवार्ड कजाकस्तानकै अर्का निर्देशक कातेरिना सुभोरोभद्वारा निर्देशित वृत्तचित्र कोरियोक्पालाई प्रदान गरिएको थियो भने राजन कठेत र सुनीर पाण्डेद्वारा निर्देशित नेपाली फिल्म नो विन्टर होलिडेज (२०२३) लाई नेटिभा अवार्ड प्रदान गरिएको थियो । जहिल्यै एक–अर्कासँग झगडा गर्दै बस्ने दुस्मनहरु कसरि हिउँले घेरिएको गाउँमा सँगै बस्न बाध्य छन् भनेर यस वृत्तचित्रमा देखाइएको छ । वृतचित्रको बारेमा प्रशंसा गर्दै जूरीले भनेका छन्, “यो वृत्तचित्रले तपाइलाई एक रोमान्चाक संसार तर्फ यात्रा गराउँछ । थोरै शब्दहरू, लामो शटहरू, र मौसम परिवर्तनका सुन्दर दृश्यहरुले यसलाई काल्पनिक भन्दा पनि अनौठो सत्य कथा जस्तै बनाएका छन् । नो विन्टर होलिडेज सांस्कृतिक रूपमा आलोचनात्मक र स्पष्ट रूपमा सुन्दर छ ।