काठमाडौँ । सन् २०२२ जुलाई ३१ मा अमेरिकाले अल काइदाका प्रमुख अल–जवाहिरीलाई काबुलमा मार्यो । जवाहिरी मारिसकेपछि उनी बसेको मुलुक अफगानिस्तान उनको मृत्युको कारणलाई लिएर अकमक्क पर्यौ ।
अमेरिकाले अल–जवाहिरीलाई आफूले मारेको बताएपछि मात्र रहस्य खुलेको थियो । उसको एमक्यु–ढबी रिपर ड्रोनले अल जवाहिरीलाई दुश्मन मुलुकको राजधानीमा मारेर फर्किदासमेत कसैले चाल पाएका थिएनन् ।
यस्तो सटीक सैन्य उपकरण भारतले किन्ने तयारी गरेको छ । यस ड्रोन निर्माता कम्पनी जनरल एटोमिक्स ग्लोबल कर्पोरेशनका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत डा विवेक लालले खरिदका लागि वार्ता अन्तिम चरणमा पुगेको बताएका छन् ।
सीमा क्षेत्रमा छिमेकीको गतिविधि निगरानी गर्न काम लाग्नेछ
भारतले जल, स्थल र हवाई क्षेत्रका तिनै सेनाका लागि एमक्यु–९बी ड्रोनहरू तैनाथ गर्न चाहेको बताइएको छ । हाल भारतले ३ अर्ब डलरको ड्रोन किन्ने वार्ता भइरहेको स्रोतले बताएको छ , यस रकममा ३० एमक्यु–९बी ड्रोन आउनेछ ।
यो ड्रोन निर्माता कम्पनी जनरल एटोमिक्सले ड्रोनको बहुप्रयोगमा जोड दिने गरेका छ । कम्पनीले ड्रोनलाई जासुसी, निगरानी, सूचना सङ्कलन, हवाई सहायता बन्द गर्न, राहत–उद्धार कार्य र आक्रमणका लागि प्रयोग गर्न सकिने बताएको छ ।
भारतले मुख्यत चीनसँग जोडिएको सिमा क्षेत्रमा बढ्दो तनावबीच प्रतिद्वन्द्वी चीनको गतिविधि निगरानी गर्ने । सन् २००१ मा पहिलो पटक उडान भरेको यस ड्रोन अहिले एक दर्जनभन्दा बढी मुलुकमा प्रयोग हुन्छ ।
यो फ्रान्स, बेल्जियम, डोमिनिकन रिपब्लिक, जर्मनी, ग्रीस, इटाली, नेदरल्याण्ड्स, स्पेन, यूके, यूएई, ताइवान, जापान, मोरक्कोमा प्रयोग भइरहेको छ । अमेरिकाले सोमालिया, यमन र लिबियामा यस्तै रिपर ड्रोन प्रयोग गरिरहेको छ ।
सन् २००१ मा अलकायदाको आक्रमणपछि अमेरिकाले सुरु गरेको ‘आतंकवाद विरुद्धको युद्ध’ मा अफगानिस्तान र पाकिस्तानको उत्तरी आदिवासी क्षेत्रमा प्रिडेटर र रिपर ड्रोन तैनाथ गरिएको थियो ।
भारतलाई ४०० ड्रोन चाहिनेमा सेनासँग जम्मा १८० ड्रोन सैन्य सूचना समूह जेन्सका अनुसार भारतसँग हाल ९० इजरायली ड्रोन छन्, जसमध्ये ७५ वटा वायुसेना र १० भारतीय नौसेनाले सञ्चालन गर्छन् ।
भारतीय सेनालाई कुल ४०० ड्रोन चाहिएकोमा हाल १८० ड्रोन मात्र रहेको बताइएको छ । भारतीय कम्पनीहरूले बनाइरहेका घरेलु ड्रोनलाई पनि भारतीय सेनाको सन् २०२५ मा फौजमा प्रयोग हुने बताइएको छ ।