काठमाडौँ । रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले युरोप आपूर्ति हुने रुसी प्राकृतिक ग्यासको बाहब पश्चिमकै गल्तीको कारण घटेको र यो अझै घट्ने चेतावनी दिएका छन् । मंगलबारको भनाइबाट पुटिनले युरोपेली संघमाथि थप दबाब सिर्जना गरेको बताइन्छ ।
रुसले युरोपेली संघलाई आपुर्ति गर्ने ग्यास रोकेमा आगामी जाडोमा युरोपमा ठूलो असर पर्ने संघको डर छ । त्यसो भएमा आर्थिक तथा राजनीतिक उथलपुथल ल्याउनेछ ।
बुधबार युरोपेली संघले रुसी ग्यासमाथिको निर्भरता कम गर्ने विषयमा आपतकालिन बैठक बोलाएका छ । विज्ञले अहिले नै युरोपले रुसी ग्यासमाथिको निर्भरता कम नगरेर सबैभन्दा आवश्यक पर्ने बेला(जाडो)मा रुसले आपुर्ति कटौती गरे गाह्रो पर्ने बताएका छन् ।
पुटिनले पश्चिमले रुसी तेलको मूल्यमा सिमा तोक्ने योजनाबारे पनि टिप्पणी गरेका छन् । यस कदमले विश्व तेल बजार अस्थिर हुने र तेलको मुल्य बढ्ने उनले चेतावनी दिए ।
‘केही अचम्मलाग्दा विचारहरु पनि आइरहेका छन् । रुसले कति तेल निर्यात गर्न पाउने भन्नेमा सिमा तोक्ने, मुल्यमा पनि सिमा तोक्ने बताइएको छ । तर यसले पनि मुल्य आकाशिने बाहेक केही प्रभाव पार्दैन ,’ पुटिनले भने ।
फेब्रुअरी २४ मा युक्रेनमाथि सैन्य कारवाही गरेपछि युरोपेली संघले रुसी कोइला तथा अधिकाशं तेलमा यो वर्षको अन्तिमबाट लागु हुने गरी प्रतिबन्ध लगायो । तर २७ देशको यो समूहले रुसी प्राकृतिक ग्यासमाथि भने प्रतिबन्ध लगाएको छैन । युरोपका उद्योग, विद्युत गृह रुसी ग्यासमा निर्भर छन् ।
यता रुसी सरकारी ग्यास कम्पनी ग्याजप्रोमले जर्मनीलाई पठाइरहेको ग्यास ६० प्रतिशतले घटाएको छ । यो अवस्था राजनीतिक प्रतिशोधभन्दा पनि प्राविधिक समस्याका कारण उत्पन्न भएको उसले बताएको छ ।
नोर्ड स्ट्रिम १ पाइपलाइनको एक टबाईन मर्मतको लागि क्यानडा
पठाएको र रुसमाथिको प्रतिबन्धका कारण फर्काउन नसकिएपछि जर्मनीले पाउने ग्यास सुचारु हुन नसकेको रुसले बताएको छ । यही महिनाको अन्तिममा अर्को टबाईन पनि मर्मत गर्नुपर्ने भएकाले क्यानडाबाट टबाईन नफर्किए जर्मनी जाने ग्यास थप घट्ने चेतावनी दिएको छ ।
युक्रेन युद्धपछि युरोपेली संघले रुसमाथि विभिन्न आर्थिक प्रतिबन्ध लगाएकाले बदलामा रुसले ग्यास रोक्ला भन्ने डर देखिन्छ । तर रुसले भने प्राविधिक समस्या नआई त्यस्तै कदम नउठाउने बताएका छन्, जसप्रति युरोप विश्वस्त हुन सकेको छैन । अल–जजिरा
यसैबीच रुस र इरान पश्चिमा देशहरुसँग मिलेर मुकाबिला गर्न सहमत भएका छन् । मंगलबार पुटिन र इरानी सर्वोच्च नेता आयातोल्लाह अली खामेनीबीच भेटवार्ता भएको छ ।
दुबै नेताबीच रुस र इरानमाथि लगाइएको आर्थिक नाकाबन्दी र सैन्य चेतावनीको मिलेर मुकाबिला गर्न सहमत भएको अन्तर्राष्ट्रिय संचारमाध्यमहरुले बताएका छन् । इरानको राजधानी तेहरानमा अन्न निर्यात, सिरिया र युक्रेनबारे छलफल भएको छ ।
युक्रेनमा सैन्य कारवाही पछि पुटिनको यो दोस्रो विदेश भ्रमण हो । यसअघि पुटिनले जुन महिनामा ताजिकिस्तान र तुर्कमेनिस्तानमा गरेका थिए । पूर्व सोभियत सङ्घका यी दुबै देश रुसको पक्षमा उभिँदै आएका छन् ।
रुस र इरानबीच अर्को महत्वपूर्ण सम्झौता पनि भएको छ । मङ्गलवार रुसी ऊर्जा कम्पनी ग्याजप्रोपले इरानको सरकारी तेल कम्पनीसँग ४० अर्ब अमेरिकी डलर बराबरको एउटा नयाँ सम्झौता गरेको थियो । तर, कारोबार डलरमा नगर्ने सहमति पनि भएको छ । यसअघि दुईबीच पनि डरलमा भइरहेको थियो ।
पुटिनका विदेश नीति सल्लाहकार युरी उषाकोभले खामेनेईसँगको सम्पर्क निकै महत्वपूर्ण रहेको बताएका छन् । उनले द्विपक्षीय र अन्तर्राष्ट्रिय मामिलाका महत्वपूर्ण विषयमा एउटा विश्वासिलो संवाद विकास भएको बताए ।
सिरियाको विषयमा रुस र टर्कीलाई एक ठाउँमा ल्याउन इरानमा भूमिका खेलिरहेको छ । रुस र टर्कीले सिरियामा दुई भिन्न पक्षलाई साथ दिएका छन् । उत्तरी सिरियामा अमेरिकाले सघाइरहेको कुर्दिस लडाकुविरूद्ध नयाँ हमला सुरु गर्ने टर्कीको चेतावनी दिइरहेको बेला यो वार्ता भएको हो ।