अनलाइन डबली
काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसकी केन्द्रीय सदस्य डिला संग्रौला पन्तले अछामको पञ्चदेवल विनायक नगरपालिका ८ बरालाको सेरापानीस्थित चुरेखोली टोलमा महिनावारीका बेला छाउ बार्न बसेकी एक महिलाको मृत्यु भएको घटनाले आफू दुःखित भएको बताएकी छिन् ।
सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमार्फत नेपाली कांग्रेसको पेशागत तथा बुद्धिजीवि विभाग संयोजक रहेकी पन्तले
महिनावारीका बेला छाउ बार्न त्रिपालमा बसेकी एक महिला र एक बालिकाको भिरबाट खसेको ढुंगाले लागेर मृत्यु भएको घटना दुःखद भएको बताउँदै अब स्थानीय नेतृत्वले यसको जिम्मेवारी लिनुपर्ने बताएकी छिन् ।
पन्तका अनुसार, मासिक श्राव वा रजस्वलालाई प्राकृतिक प्रक्रिया मान्नुको सट्टा अशुद्ध मानेर भगवान रिसाउँछन् भन्ने अन्धविश्वासमा परी आफ्नै छोरी, बुहारीलाई मृत्युको मुखमा धकेल्नु स्वीकार्य छैन । उनले सबै प्रमुख राजनीतिक दलहरूले छाउ प्रथाविरुद्ध अभियान चलाउनुपर्नेमा जोड पनि दिइन् ।
नेपाली कांग्रेसले २००७ सालको हलो क्रान्तिको विरासतलाई पछ्याउँदै छाउ लगायत सबै प्रकारका विभेदविरुद्ध अभियान चलाउन ढिलो गर्न नहुने उनको भनाइ छ । उनले छाउ बार्न बाध्य पार्ने आफ्ना पार्टी सदस्यहरूलाई चेतावनी दिई आवश्यक परे पार्टीबाट निष्कासन गर्नुपर्ने समेत बताइन् ।
समाजमा अझै पनि गहिरो जरा गाडेको यो कुप्रथालाई पूर्ण रूपमा अन्त्य गर्न सरकारी, गैरसरकारी निकाय र राजनीतिक दलहरूले एकजुट भएर काम गर्नुपर्ने आवश्यकता पनि औल्याएकि छिन् ।
अछाम जिल्लामा यस्तो घटना भएको यो पहिलो पटक भने होइन । गत असार अन्तिम साता कञ्चनपुरको कृष्णपुर नगरपालिका–१ निगालीमा पनि छाउगोठमा सुतेकी कमला आउजीको सर्पदंशबाट मृत्यु भएको थियो ।
घटनाले नेपालमा छाउपडी प्रथा अझै पनि जीवित रहेको र यसले गर्दा महिला तथा बालिकाहरूले ज्यान गुमाउनु परिरहेको वास्तविकतालाई उजागर गरेको छ । अधिकारकर्मीहरूका अनुसार गएको २० वर्षमा छाउगोठमा बसेका कम्तीमा २६ जनाले यसैगरी मृत्युवरण गरिसकेका छन् ।
नेपाल सरकारले २०७४ सालमा छाउपडी प्रथालाई कानुनद्वारा अपराध घोषणा गरेको थियो । २०७४ भदौदेखि लागू भएको मुलुकी अपराध संहिताले छाउपडीलाई अपराध मानेको छ । कानुन बनेपछि यस्तो कुप्रथा अन्त्य हुने अपेक्षा गरिएको थियो। तर, अझै पनि यसको पूर्ण कार्यान्वयन हुन सकेको छैन ।
गाउँघरमा महिनावारी हुँदा महिलालाई घरबाहिर, छाउगोठ वा त्रिपालमा बस्न बाध्य पारिएको छ । यस्ता असुरक्षित ठाउँमा बस्दा उनीहरूले यौन हिंसा, स्वास्थ्य समस्या र मानसिक आघातको सामना गर्नुपरेको छ । कतिपय महिलाहरू बलात्कारको सिकार पनि भएका छन् ।
