काठमाडौं । आजबाट राष्ट्रिय जनगणना आजदेखि सुरु हुने भएको छ । ‘मेरो गणना मेरो सहभागिता’ भन्ने नाराका साथ १२ औँ राष्ट्रिय जनगणना सुरु हुन लागेको हो ।
पहिलो गणना राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीकोको परिवारको गरिने केन्द्रीय तथ्यांक विभागले जनाएको छ । त्यसपछि उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुन र प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको जनगणना गरिने भएको छ ।
आजदेखि मंसिर ९ गतेसम्म १५ दिन चल्ने जनगणनाका लागि देशभर झण्डै ४० हजार गणक र ८ हजार ५ सय सुपरिवेक्षकहरु परिचालन भएको केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले जनाएको छ ।
जनगणनाका लागि ८० वटा प्रश्नावली बनाइएको छ । गणकले घरपरिवारमा पुगेर प्रश्न सोध्नेछन् । हरेक व्यक्ति र परिवारले जनगणनामा सहभागी भएर आफ्नो सही विवरण दिन तथ्याङ्क विभागले आग्रह गरेको छ । जगणनामा सोधिने प्रश्नको उत्तर गोप्य रहने तर विवरण नदिनेमाथि कानुनी कारबाही हुने तथ्याङ्क विभागका महानिर्देशक नेविनलाल श्रेष्ठले बताए ।
भारतले अतिक्रमण गरेसँगै लामो समयदेखि छुटेको कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा क्षेत्रको जनगणना पनि यस हुने भएको छ । महानिर्देशक श्रेष्ठले कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा क्षेत्रमा सकेसम्म भौतिक रुपमा र नभए स्याटेलाइटका माध्यमबाट अनुमानित जनसङ्ख्या निकाल्ने बताए ।
नेपालको यो क्षेत्रमा भारतले गणना गर्न नदिने तयारीका साथ सुरक्षाकर्मी परिचालन गरेको समाचार आइरहेको बेला विभागले जसरी पनि गणना गर्ने बताएको छ । जाडो छल्न सो क्षेत्रका बासीहरु बेसी झरिसकेका छन् र कोही व्यापारमा निस्किएका छन् ।
यसअघि गएको भदौ ३० देखि कात्तिक १८ गतेसम्म घर तथा घरपरिवार सूचीकरण गरिएको थियो ।
जनगणनाका लागि सरकारले ४ अर्ब रुपैयाँ बजेट छुट्याएको छ । जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजा आउन झण्डै तीन महिना लाग्ने अनुमान छ । नेपालमा हरेक १० वर्षमा जनगणना हुँदै आएको छ ।
